Trening z miernikiem laktatu - znaczenie w kolarstwie
Testy laktatowe (LT1 i LT2) to jedno z najdokładniejszych narzędzi do oceny wydolności kolarskiej. Pozwalają określić indywidualne strefy treningowe, monitorować postępy i lepiej dopasować plan treningowy. Dzięki nim zawodnik może trenować nie tylko ciężej, ale przede wszystkim mądrzej – z myślą o realnym progresie i optymalnym przygotowaniu do startów.
Co to jest LT1 i LT2?
LT1 (Lactate Threshold 1) – to pierwszy próg mleczanowy. Określa moment, w którym organizm zaczyna produkować więcej mleczanu niż w spoczynku, ale nadal radzi sobie z jego usuwaniem. Trening w tej strefie wspiera rozwój bazy tlenowej, poprawia ekonomię jazdy i wytrzymałość.
LT2 (Lactate Threshold 2) – to drugi próg mleczanowy, często utożsamiany z progiem beztlenowym. Określa intensywność, przy której produkcja mleczanu przewyższa możliwości jego usuwania. To właśnie ta wartość jest kluczowa do ustalania stref treningowych - jest bliska FTP, zazwyczaj LT2 jest niższe niż FTP.
Jak wygląda test laktatowy?
Test laktatowy polega na stopniowym zwiększaniu intensywności wysiłku (np. co 5-6 minuty) i pobieraniu próbek krwi z palca lub ucha. Każdy etap pozwala zmierzyć stężenie mleczanu. Na podstawie wyników tworzy się krzywą mleczanową, a trener identyfikuje punkty LT1 i LT2.
Dzięki temu zawodnik otrzymuje indywidualny profil metaboliczny, a jego strefy treningowe nie są oparte na ogólnych wzorach, lecz na realnych danych z organizmu.
Warto dodać, że opisany test krzywej laktatu to nie jedyna metoda oceny wydolności z wykorzystaniem tego narzędzia. Spotyka się również protokoły z odcinkami przerywanymi przerwą na zjazd - tą metodę możecie często zobaczyć na żywo będąc w okolicach popularnych destynacji na zgrupowania PRO’sów początkiem roku. Czy także dłuższe wysiłki pozwalające dokładniej wyznaczyć LT1 i LT2, jak i testy VLa max, które dostarczają dodatkowych informacji o profilu metabolicznym zawodnika.
O tych alternatywnych rozwiązaniach opowiem w kolejnym artykule!
Co mówią wyniki testu?
Próg LT1 – im wyższa moc na tym progu, tym lepsza wytrzymałość tlenowa. To fundament długich wyścigów i jazdy w terenie.
Próg LT2 – im wyżej przesunięty, tym dłużej zawodnik może utrzymywać wysoką intensywność. To klucz do poprawy wyników w wyścigach szosowych, MTB czy gravel.
Nachylenie krzywej – pokazuje, jak organizm radzi sobie z rosnącym wysiłkiem. Płaska krzywa oznacza dobrą ekonomię i tolerancję intensywności.
Należy podkreślić, że procesy metaboliczne nie mają charakteru zero-jedynkowego. Progi mleczanowe (LT1 i LT2) to raczej orientacyjne punkty na krzywej laktatu. W praktyce stanowią one płynne strefy przejściowe, a nie jednoznaczne granice intensywności.
Jak planować trening na podstawie LT1 i LT2?
Budowanie bazy (LT1)
Treningi długie, w strefie LT1.
Rozwój mitochondriów, poprawa spalania tłuszczów, zwiększenie wydolności tlenowej.
Kluczowe dla zimy i okresu przygotowawczego.
Przykładowy trening budowania bazy tlenowej z wykorzystaniem danych z testu krzywej mleczanu.
Trening progowy (okolice LT2)
Interwały 2×20, 3×15 min w okolicach LT2.
Poprawa tolerancji wysiłku, podnoszenie „sufitu” wydolności.
Idealne 6–8 tygodni przed startami.
Przykładowy trening progowy z wykorzystaniem danych z testu krzywej mleczanu.
Trening powyżej LT2
Krótkie interwały VO₂max i pojemność beztlenowa.
Rozwój mocy maksymalnej i zdolności do ataków.
Uzupełnienie planu w okresie startowym.
Przykładowy trening powyżej 2 progu mleczanowego. Długość i intensywność powtórzeń, jak i przerw dostosowujemy w zależności od specyfiki startu docelowego i słabych/mocnych stron zawodnika.
Testy laktatowe LT1 i LT2 to fundament nowoczesnego treningu kolarskiego. Pozwalają trenować precyzyjnie, poprawiać wydolność i świadomie planować starty. Dzięki nim zawodnik – zarówno amator, jak i profesjonalista – zyskuje przewagę nad konkurencją. Trening oparty o pomiary laktatu pozwala precyzyjnie określić progi metaboliczne LT1 i LT2, a tym samym lepiej zarządzać dystrybucją intensywności. To właśnie na tej podstawie buduje się popularne modele pracy w trzech strefach, takie jak polarized czy piramidal base, które skutecznie wspierają rozwój wydolności kolarskiej.
O tym, jak wygląda praktyczne zastosowanie tych modeli w planowaniu treningu, przeczytacie w kolejnych artykułach!
W KOMpetition oferuję testy krzywej mleczanowej LT1/LT2 w terenie oraz pełną analizę wraz z planem treningowym opartym na wynikach.